Status: publish Date: 2019-06-30 20:25:25 Link: https://goodgrid.nl/definitie-van-een-platform/
Het begrip “platform” is op het moment veelgebruikt vanwege de actualiteit van de platform-economie. In de platform-economie komen maatschappelijke ontwikkelingen, zoals flexibilisering, samen met technologische ontwikkelingen zoals architectuurinzichten. Maar platforms brengen deze aspecten ook samen met een sociaal aspect. Soms wordt één zijde of meerdere zijden van de markt ontwikkeld als een gemeenschap, een community.
In een eerder artikel gaven we al een grove afbakening van wat platforms zijn. Maar we werden er door een collega ook fijntjes op gewezen dat het nog te vaag blijft. In dit artikel zetten we even vol in op de afbakening van het begrip “platform”. Omdat de wereld niet stilstaat beschouw ik dit artikel als “permanent beta”. Ik studeer af op het onderwerp en naarmate mijn onderzoek vordert wordt de definitie nog scherper of anders. Daarna zal de term eroderen en aangroeien waardoor de betekenis telkens bijgesteld wordt.
Een platform is een gecoördineerde, meerzijdige markt waar twee of meer onderling afhankelijke groepen deelnemers transacties met elkaar uitvoeren (1a). Het platform vergemakkelijkt met haar coördinatie het contact tussen de groepen (1b). Hoewel er wel sprake is van de rollen “vrager” en “aanbieder”, is een kenmerk van het platform dat geen van die rollen controle over de ander heeft (2). Het platform is zo georganiseerd dat met een geringe inspanning een significant groter volume transacties uitgevoerd kan worden (3). Een platform zoals bedoeld in de platform-economie is tenslotte sterk gebaseerd op technologie. Vaak worden partijen via een cloud-toepassing bij elkaar gebracht en aan elkaar gekoppeld (4). Functionaliteit van het platform wordt vaak ontsloten naar andere spelers in het netwerk in andere toepassingen (5).
In economische termen is een platform een “two-sided market” of two-sided network. Platform voegt dan met name nog de technologie-aspect toe aan de betekenis. De tweezijdige markt biedt het merendeel van de karaktisrieken van het platform: twee groepen die samenkomen op de marktplaats om transacties aan te gaan en daar beiden “netwerk voordelen” van hebben.
Een platform coördineert directe transacties tussen partijen. Zonder coördinatie van het platform is het voor de partijen ingewikkelder om tot een transactie te komen, terwijl de groepen elkaar nodig hebben om te kunnen blijven bestaan.
Wat de transacties betreffen doet niet ter zake. Bol.com en AliExpress laten hun deelnemers fysieke producten verkopen, terwijl Uber bemiddelt in diensten. Ultiem distribueert het platform alleen informatie over vragen en aanbod en het het dat direct en onmiddellijk. Dat zie je overigens ook bij Bol.com, want in toenemende mate koppelt Bol.com vraag aan een aanbieder. Op de lange termijn is Bol.com zelf geen aanbieder meer.
De waarde van het platform ligt in die vereenvoudiging van handel de transacties. Frictie in de totstandkoming van transacties wordt zo klein mogelijk gemaakt. Dit kan betekenen dat de klantreis leuker of beter wordt, maar het kan ook betekenen dat andere schakels in een traditionele toeleveringsketen buitenspel worden gezet.
Op een platform hebben spelers geen absolute macht over elkaar. Wie jou de dienst levert heb je niet zelf in de hand. Dit aspect is een gradatie, omdat het nog varieert. Op het platform van Uber weet je niet met wie je mee gaat rijden. Op thuisbezorgd.nl kun je het wel zien, hoewel de verschillen tussen de aanbieders klein worden gemaakt.
Een platform van de vraag/aanbod balans ook omdraaien. Vraag naar werkcapaciteit kan ook uitgedrukt worden in aanbod van klussen. Door deze balans om te draaien ontstaat een omgekeerde marktplaats waar aanbieders “tegen elkaar onder gaan bieden”.
Een platform is zo georganiseerd dat het een enorme vraag net zo makkelijk kan koppelen met het aanbod als een kleine vraag. Met andere woorden; het platform is schaalbaar.
Redenen voor die schaalbaarheid zijn dat het platform is gebaseerd op technologie die op haar beurt ook makkelijk uitbreidbaar is. Maar belangrijker is dat het platform zelf geen aanbod “op voorraad” heeft. De toegevoegde waarde van het platform is groot, terwijl de inspanning in de operatie relatief gering is.
Platforms zijn zo schaalbaar omdat ze gebaseerd zijn op technologie. Het is geen fysieke markt die eert fysieke ruimte moet zoeken om uit te breiden. Per saldo gaat het om uitwisseling van informatie tussen spelers.